Na de aankondiging van president Erdogan over het vasthouden aan de lage rentetarieven, zakte de Turkse lira nog verder in waarde. Afgelopen week verloor de munt ten opzichte van de dollar ruim 10 procent in 24 uur. Erdogan gelooft dat een hoge rente leidt tot hoge inflatie en kiest daarom voor het ‘lage’ rentebeleid.
De centrale bank draaide de rente terug van 16 naar 15 procent. En dat terwijl de inflatie bijna 20% per jaar is. Erdogan hoopt op een toename van investeringen, productie en werkgelegenheid.
Achtergrond informatie Turkse lira
De lira is de munteenheid van Turkije. Vlak voor de revaluatie in 2005 werd de (oude) lira vervangen door de Nieuwe Turkse lira. In 2009 kwam de toevoeging ‘nieuwe’ weer te vervallen.
Tot 2005 stond de Turkse munteenheid bekend als de Türk Lirası. Binnen Turkije werd gewoon over de lira gesproken, buiten Turkije over de Turkse lira, om niet te verwarren andere valuta’s die lire of lira heten. De lira was verdeeld in 100 kuruş, die elk nog eens konden verdeeld worden in 40 para.
Historische inflatie Turkse lira
In tegenstelling tot de rest van de wereld, liet men in Turkije al tijdens de eerste wereldoorlog de gouden standaard los. Chronische inflatie deed de lira vanaf de jaren zeventig geweldig in waarde dalen ten opzichte van andere valuta. Net voor de revaluatie was een originele gouden lira ongeveer 120.000.000 lira waard.
- 1933: 1 dollar = 2 Turkse lira.
- 1966: 1 dollar = 9 Turkse lira.
- 1980: 1 dollar = 90 Turkse lira.
- 1988: 1 dollar = 1.300 Turkse lira.
- 1995: 1 dollar = 45.000 Turkse lira.
- 2001: 1 dollar = 1.650.000 Turkse lira.
Recente situatie lira
Op 22 maart 2021 kelderde de koers van de lira met 10%. Reden voor deze depreciatie was het besluit van Erdogan om voor de tweede keer in minder dan vijf maanden de president van de centrale bank te ontslaan. Op 18 maart verhoogde Naci Agbal de officiële rente met nog eens 2% naar 19%. Zijn opvolger is Sahap Kavcioglu, hij is een erkend tegenstander van rentestijgingen en lid van Erdogans AK-partij. Begin oktober 2021 ontsloeg hij drie kritische bankbestuurders die tegen een renteverlaging waren en benoemde twee nieuwe bestuurders. Op 21 oktober besloot de bank het rentetarief te verlagen van 18% naar 16%, ondanks de hoge inflatie van zo’n 20% op jaarbasis, waardoor de lira verder verzwakte.
In het verleden behaalde resultaten
In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voord de toekomst. Toch lijkt het erop dat het loslaten van de goudstandaard bij de Turkse lira, weinig goeds heeft gebracht. Gezien het eerdere bericht over de continu falende fiat geldsystemen (ongedekt & ongelimiteerd geld), lijkt eveneens van toepassing op de Turkse lira.
Sinds 2016 repatrieert Turkije gigantische hoeveelheden goud. In totaal zou het gaan om ruim 220 ton goud wat opgeslagen was in het buitenland. In totaal bezit Turkije een voorraad van 564 ton goud, waarvan een groot deel in het bezit is van commerciële banken. Ondanks dat dit officieel geen bezit is van de staat, wordt dit wel toegerekend aan de nationale reserves.
Erdogan maakt al jarenlang een statement met de beweging die hij heeft ingezet. Hij vindt de internationale dollar wisselkoers een onnodige druk geven op andere fiat valuta. Zelf stelt hij voor om de wisselkoers van goud op termijn weer in te voeren. Deze heeft, aldus Erdogan, nog nooit iemand voor de gek gehouden. En dat is iets, waar ik hem zonder meer gelijk in moet geven.
