Ontdek de verschillende soorten zilveren rijksdaalders en de actuele zilverwaarde tot en met 1898. De zilveren rijksdaalder ontstond in het Nederland van het Heilige Roomse Rijk en fungeerde als een muntstuk met een waarde van vijftig stuivers.
Rijksdaalders ofwel zilveren guldens
Oorspronkelijk zijn de rijksdaalders ofwel de zilveren guldens vervaardigd uit zilver, maar de rijksdaalder werd (ter waarde van 2,50 gulden) tot en met 1966 geproduceerd met steeds minder zilver, vergelijkbaar met de evolutie van de gulden.
De rijksdaalder onder Lodewijk Napoleon
Tijdens het bewind van Lodewijk Napoleon verschenen twee varianten van een munt met een waarde van twee gulden vijftig. Deze wogen 26,348 gram en hadden een gehalte van 91,2%, met aanduidingen als “50 Ss-” en “2 1/2 Gn.”. Daarnaast werden drie soorten rijksdaalders geslagen, met een gewicht van ongeveer 28 gram en een gehalte van 86,8%. Dit omvatte een zilveren dukaat met een staande ridder volgens het oude model, een nieuwe variant met een portret en een Nederlandstalig omschrift, en een rijksdaalder met het koninkrijkswapen.
Officiële rijksdaalders
Pas onder Willem I werden vanaf 1840 officieel rijksdaalders geslagen. Deze vervingen de zilveren drie guldenmunt, die een diameter had van 40 mm en een gewicht van 32,3 gram. De rijksdaalder was met een diameter van 38 mm beter hanteerbaar en met een gewicht van 25 gram minder zwaar. Het zilvergehalte was relatief hoog, namelijk 94,5%.
Het vervolg van de zilveren rijksdaalder
Onder Willem II en Willem III behield de rijksdaalder dit gewicht en zilvergehalte. Onder koningin Wilhelmina werd het zilvergehalte vanaf 1929 echter verlaagd naar 72,0%, waardoor de zilverinhoud van de rijksdaalder uitkwam op 18 gram fijnzilver.
Zilveren rijksdaalder munt Juliana
Tijdens het bewind van Juliana werden zowel de rijksdaalder als de gulden kleiner gemaakt: 33 mm in diameter en 15 gram in gewicht. Deze rijksdaalders bevatten dus 10,8 gram fijnzilver. Vanaf 1969 werden de rijksdaalders niet langer van zilver, maar van nikkel gemaakt, en verder verkleind. Met een diameter van 29 mm en een gewicht van 10 gram waren ze bijna even groot en zwaar als de eerste guldens van Wilhelmina.
Waarde zilveren rijksdaalders
Met de bovengenoemde gehaltes en gewichten blijkt dat een zilveren rijksdaalder tot en met 1898 maximaal 23,6 gram fijnzilver bevat. Bij de actuele zilverprijs van € 0,91 per gram bedraagt de zilverwaarde van zo’n rijksdaalder maximaal € 21,47 maar de verzamelwaarde is doorgaans hoger. Rijksdaalders vanaf 1929 bevatten 18 gram fijnzilver en hebben een zilverwaarde van € 16,38. De rijksdaalders vanaf 1959 zijn lichter en hebben een zilverwaarde van € 9,82.
De verzamelwaarde van rijksdaalders tot en met 1898 is doorgaans aanzienlijk hoger dan de zilverwaarde, afhankelijk van de kwaliteit en zeldzaamheid van de specifieke munt. Rijksdaalders vanaf 1929 in circulatiekwaliteit zijn niet bijzonder zeldzaam. Willem II tot en met Wilhelmina rijksdaalders 1898 zijn bij munthandelaren te koop vanaf €25 tot enkele honderden euro’s. Rijksdaalders van Willem II in 1841 en Willem III in 1863 zijn schaarser en daardoor vrij kostbaar. De rijksdaalder van 1840 van Willem I heeft een catalogusprijs van €250 tot €1750.
Voor de rijksdaalders van Lodewijk Napoleon is de oplage niet voor alle varianten bekend. De cataloguswaarde varieert, afhankelijk van de variant, van €250 tot €25.000.
