De spanningen rondom Rusland en andere landen blijven oplopen. Het politieke schaakspel duurt voort. Op dit moment komt Rusland met een strategische zet. Rusland wilt samen met China en andere BRICS-landen (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika) een nieuwe wereldwijde reservevaluta ontwikkelen.
Vladimir Putin gaf dit aan tijdens het BRICS Business Forum. De nieuwe reservevaluta zou gebaseerd zijn op een mand met valuta van de leden van de groep: Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika. Een meesterzet?
Gevolg van westerse sancties
Deze stap van Rusland komt naar aanleiding van de westerse sancties die zijn opgelegd door de oorlog in Oekraïne. Hierdoor is het land vrijwel volledig uit het wereldwijde financiële systeem geschrapt. De toegang tot dollars (huidige wereld reservevaluta) is nihil en de economie van Rusland staat onder druk.
‘De snelheid waarmee westerse landen en hun bondgenoten Russische valuta bevroren schokte de Russische autoriteiten ongetwijfeld’, aldus Chris Turner, hoofd markten van ING. ‘De Centrale bank van Rusland gaf dit in zekere zin toe. Ook hebben andere BRICS-landen, vooral China, kennis genomen van de snelheid waarmee de Amerikaanse schatkist bewoog’, voegde hij eraan toe.
Deze sancties hebben Rusland en China waarschijnlijk nog meer aangemoedigd om te werken aan een alternatief voor de huidige internationale reservevaluta.
Wat is een wereld reservevaluta?
Eerst terug naar de basis. Een wereld reservevaluta is een valuta die door de overheid van een land wordt aangehouden als onderdeel van de internationale reserves van het land. Dit stelt landen in staat om goedkoper handel te drijven. Hierdoor hoef je niet steeds geld te wisselen voor een aan- of verkoop van goederen. De Amerikaanse dollar is de valuta die het meest wordt gebruikt als reservemunt.
Na de tweede wereldoorlog werd een internationaal financieel systeem bedacht. Ook wel het Bretton Woods systeem. Door dit systeem kreeg de Amerikaanse dollar de dominante positie als wereld reservevaluta. Sindsdien is die positie van de dollar nooit veranderd. Mogelijk komt daarin nu toch een verschuiving.
De Russische roebel
Rusland is, ondanks de sancties, flink bezig om zijn economie draaiende te houden. In minder dan twee weken na de invasie in Oekraïne daalde de roebel met 70% in waarde. Inmiddels is de munt gestegen tot boven het niveau van voor de oorlog. Dit is het resultaat van verschillende zetten van Putin. Zo kunnen landen uitsluitend nog olie afnemen door te betalen in roebels of goud. Door de koppeling met goud is de roebel nu ook bijna ‘as good as gold‘.
Door de sancties van het westen is Rusland rigoureus van koers veranderd. Het is de bedoeling dat dergelijke sancties de oorlog in Oekraïne beëindigen. Maar hebben de sancties wel het gewenste effect?
Is er genoeg momentum?
Het gewenste effect van de sancties lijkt vooralsnog uit te blijven. Toch kan Rusland voor het eerst sinds 1918 zijn rente op schulden niet betalen. Rusland moet voor circa 100 miljoen dollar aan rentebetalingen doen. Dat Rusland dit niet kan betalen is een direct gevolg van de sancties. Rusland heeft het geld namelijk wel, alleen zijn de rekeningen waarop de dollars staan bevroren. Economische oorlogvoering?
Rusland heeft veel gedaan om de roebel sterker te maken terwijl de positie van de dollar juist afzwakt. Het lijkt er op dat de BRICS-landen van dit momentum gebruik willen maken door juist op dit moment een nieuwe reservevaluta te ontwikkelen.
Komt er dan nu een écht einde aan de dominante positie van de dollar sinds Bretton Woods in 1944? Als we de gemiddelde levensduur van een fiat valuta in ons achterhoofd houden, zou dat maar zo eens kunnen.
